[vc_row][vc_column][vc_column_text]

1- Çalışma İzni ve İzin Belgesi

6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununa göre, yabancıların Türkiye’de bağımlı veya bağımsız çalışmaya başlamadan önce izin alması gerekir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca resmî bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancıya Türkiye’de çalışma ve ikamet hakkı veren belgeye izin belgesi denir.

2- İzin Türleri

a-Süreli Çalışma İzni: 13/8/2016 tarih ve 29800 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununa göre çalışma izin başvurusu olumlu değerlendirilen yabancıya, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak koşuluyla, gerçek veya tüzel kişiye ya da kamu kurum veya kuruluşuna ait belirli bir iş yerinde veya bunların aynı işkolundaki işyerlerinde belirli bir işte çalışmak şartıyla ilk başvuruda en çok bir yıl süreli çalışma izni verilir.

b-Süresiz Çalışma İzni: Türkiye’de uzun dönem ikamet izni veya en az sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar süresiz çalışma iznine başvurabilir. Ancak, yabancının başvuru şartlarını taşıması yabancıya mutlak hak sağlamaz.

c-Bağımsız Çalışma İzni: Profesyonel meslek mensubu yabancılara, diğer kanunlarda belirtilen özel şartların sağlanması kaydıyla bağımsız çalışma izni verilebilir.

d-Turkuaz Kart: Uluslararası işgücü politikası doğrultusunda; eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri ve Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre başvurusu uygun görülen yabancılara Turkuaz Kart verilir.[/vc_column_text][vc_single_image image=”5093″ img_size=”full”][vc_column_text]

3- Başvuru Türleri

a-Yurt İçi Başvuru: Ülkemizde bulunan ve en az altı (6) ay süreli geçerli ikamet tezkeresi sahibi olan yabancılar için yapılır. Bu durumda yabancı 99 ile başlayan T.C. Yabancı Kimlik Numarasına sahiptir.

b-Yurt Dışı Başvuru: Yabancının ikamet tezkeresi olmadığı durumda, uyruğunda bulunduğu ülkedeki T.C. dış temsilciliğine giderek çalışma vizesi başvurusunda bulunur. Oradan kendisine verilecek olan 16 haneli referans numarasına sahiptir.

c-Uzatma Başvurusu: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilmiş bir çalışma izninin süresinin uzatılabilmesi için; mevcut çalışma izninin bittiği tarihten geriye doğru en fazla iki aylık sürede olmak kaydıyla, izin süresi sona ermeden uzatma başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Çalışma izninin süresinin bitiminden sonra yapılan süre uzatım başvuruları ilk başvuru usul ve esaslarına tabi olarak değerlendirilir. Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra, 6735 sayılı Kanun’un 7’nci maddesine göre yapılacak uzatma başvurusunun olumlu değerlendirilmesi hâlinde aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok iki yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok üç yıla kadar çalışma izni verilebilir. Farklı bir işveren yanında çalışmak üzere yapılan başvurular ilk başvuru usul ve esaslarına tabi olarak değerlendirilir. Çalışma izninin uzatılması talebi ilk başvuruda olduğu gibi e-devlet üzerinden elektronik ortamda yapılır.

d-Geçici Koruma Sağlanan Yabancılar İçin Çalışma İzni Başvurusu: Ülkemizde geçici koruma altında bulunan Suriye uyruklu yabancılar için yapılır. Yabancı Geçici Koruma İkamet Tezkeresine sahiptir.

e-Uluslararası Koruma Sağlanan Yabancılar İçin Çalışma İzin Başvurusu: Ülkemizde Uluslararası Koruma altında bulunan ve Uluslararası Koruma Başvurusu Sahibi olan yabancılar için yapılır. Yabancı Uluslararası Koruma İkamet Tezkeresine sahiptir.

4- Çalışma İzni Değerlendirme Kriterleri

Çalışma izni talep edilen işyerinde en az beş T.C. vatandaşının istihdamı zorunludur. İzin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır. Aynı işyerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda, çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonraki her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamı aranacaktır. Ayrıca İşyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir.

5- Başvurular Nasıl Yapılır

Türkiye’de İkamet izinleri “Göç İdaresi Genel Müdürlüğü” tarafından İçişleri Bakanlığı gözetimi altında, çalışma izinleri ise “Uluslararası İş gücü Genel Müdürlüğü” tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gözetimi altında verilmektedir. Tüm başvurular, ikamet izni ve çalışma izni için, devletin oluşturduğu sitelerde İnternet üzerinde yapılmaktadır. İkamet izni başvuruları “e-İkamet”, çalışma izni başvuruları ise “e-Devlet” üzerinden yapılmaktadır.[/vc_column_text][vc_single_image image=”5092″ img_size=”full”][vc_column_text]

6- Çalışma İzni İçin Başvuru Ücretleri

492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince; yabancılara verilecek çalışma izinleri ve çalışma izni muafiyetleri harca tabidir. Değerli kağıt olarak düzenlenen bu belgelerden ayrıca 210 sayılı Değerli Kâğıtlar Kanunu uyarınca değerli kâğıt bedeli tahsil edilir. 01.01.2022 tarihinden itibaren geçerli olacak 2022 yılı Çalışma İzin Belgesi Harçları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.[/vc_column_text][vc_single_image image=”5094″ img_size=”full”][vc_column_text]*  Çalışma izin belgesi kaybedildiğinde yeniden basılması için daha önce tahsil edilen harcın yarısı kadar harç tahsili yapılır.(492 sayılı Harçlar Kanunu md.90)

Ayrıca bir yıldan fazla süreli çalışma izinlerinde her yıl için 1386,20 TL harç alınır. Bunun yanında 01.01.2022’den itibaren geçerli olan 2022 yılı Çalışma İzin Belgesi değerli kağıt bedeli ise 160,00 TL’dir.

7- Çalışma İzni Başvurusu Reddedilen Yabancının İtiraz Hakkı

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca çalışma izni verilmesi ya da uzatılması talebinin reddedilmesi, çalışma izninin iptal edilmesi ya da çalışma izninin geçerliliğinin kaybedilmesine ilişkin kararını, yabancıya veya varsa işverenine tebliğ eder. Bakanlıkça verilecek kararlara karşı ilgililer tarafından tebliğ tarihinden itibaren otuz (30) gün içinde itiraz edilebilir. İtirazın reddedilmesi hâlinde idari yargı yoluna başvurulabilir.

8- Çalışma İzninin İptali

Türkiye’de çalışmak isteyen yabancıların aldığı iznin, Kanun’da gösterilen nedenler ile veya işverenin yaptığı başvuruyla iptal edilmesine çalışma izni iptali denir. Çalışma izni iptal edilen yabancının Türkiye’de çalışması yasal değildir. Çalışma izninin iptaline ilişkin kararın tebliğinden sonra izin hükümsüz olacaktır. Yabancı iptal edilen çalışma izninin aslını, iptalin tebliğ edilmesinden itibaren 1 hafta içinde Bakanlığa iade etmelidir. Çalışma izni ve iptali ile ilgili düzenlemeler, 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ve Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde yer alır.

9- Çalışma İzninin İptalini Gerektiren Nedenler

Çalışma izni yabancının veya işverenin talebiyle veya kanunda gösterilen sebeplerin gerçekleşmesi durumunda re’sen iptal edilebilir. Çalışma izninin iptal sebepleri Uluslararası İşgücü Kanunu m. 15’te düzenlenmiştir. Bu sebepler şu şekilde sıralanabilir:

• Yabancının Türkiye’ye çalışma izni verilmesinden sonra 6 ay boyunca gelmemesi
• Yabancının pasaportunun veya bunun yerine kullandığı belgenin geçerliliğini yitirmesi
• Uluslararası İşgücü Kanunu’nda belirtilen hükümlere uygun olarak çalışmadığının tespit edilmesi
• Çalışmasının herhangi bir neden ile sonlanması
• Sonradan çalışma izni başvurusundaki bilgilerin yanıltıcı, belgelerin sahte olduğunun tespit edilmesi
• Turkuaz Kart sahibi olup buna ilişkin geçiş süresinde istenilen bilgi ve belgeleri iletmemesi ya da bunların niteliklerini kaybettiğinin fark edilmesi
• Türkiye’ye girişine izin verilmeyecek, vize verilmeyecek, sınır dışı edilme kararı alınacak bir yabancının söz konusu olması
• Kamu kurum ve kuruluşlarının, yabancının Türkiye’de çalışmasının kamu düzenini, kamu güvenliğini ve kamu sağlığını olumsuz etkileyeceğini bildirmesi
• Süreli çalışma izinlerinde kesintisiz olarak 6 aydan, bağımsız ve süresiz çalışma izinlerinde ise aralıksız olarak 1 yıldan uzun süre Türkiye dışında kalması (Sağlık sebepleri veya zorunlu kamu hizmeti gibi sebepler bu sürelerin dışındadır)
• Yabancının Turkuaz Kart sahibi olması ve yurt dışında kaldığı sürenin Bakanlığın belirlediği süreyi aşması durumunda çalışma izni iptal edilir.

10- Çalışma İzni İptal Edilen Yabancının İtiraz Hakkı

Bakanlık, çalışma izni iptali kararını ilgililere gerekli kurallara uyarak tebliğ eder. Tebliğ yabancıya, vekiline veya işverene yapılır. Bakanlığın verdiği çalışma izninin iptaline ilişkin kararın tebliğinden itibaren 30 günlük süre içinde karara itiraz edilebilir. 30 günlük süre hak düşürücü niteliktedir. İtiraz yetkili makamlarca incelenerek bir karar verilir. Bunun haricinde idarenin her türlü eylem ve işlemi yargı denetimine açık olduğu için yabancıların çalışma izni iptali karşısında idari işlemin iptali davası açılabilir.

11- Örnek Yargı Kararı

T.C.
DANIŞTAY

10. Daire

Esas No: 2016/15205

Karar No: 2021/1356

Karar Tarihi: 24.03.2021

DANIŞTAY KARARI

TEMYİZ EDEN (DAVALI): … Bakanlığı …

(Mülga … Bakanlığı)

VEKİLİ: Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI): …

VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem: Kırgızistan uyruklu olan davacıya ev hizmetlerinde çalışması amacıyla 19/04/2014-19/04/2016 tarihleri arasında verilen çalışma izninin iptaline ilişkin … tarih ve …sayılı davalı idare işleminin iptali istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının çalışma izninin 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’un 16. maddesi, (a) bendinde yer alan “Yabancı hakkında sınır dışı etme kararı alınmış olması veya Türkiye’ye girişinin yasaklanması” hükmü gereği iptal edildiği anlaşılmakla birlikte; Mahkemelerinin 15/01/2016 tarihli ara kararına cevaben gönderilen Ankara Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü’nün … tarihli yazısında davacı hakkında Ankara Valiliğince alınmış bir sınır dışı etme kararının bulunmadığının bildirildiği dikkate alındığında; hakkında alınmış bir sınır dışı etme kararı bulunmadığı anlaşılan davacının “çıkış tebligat belgesi” esas alınarak çalışma izninin iptal edilemeyeceği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemde sebep unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI: Davalı idare tarafından, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün talebi noktasında yapılan değerlendirme sonucunda davacının çalışma izninin 4817 sayılı Kanun’un 16. maddesi, (a) bendi uyarınca reddedildiği ve dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek, Mahkeme kararının temyizen incelenerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ: …

DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,

2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının ONANMASINA,

3. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/03/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]