[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”5108″ img_size=”full”][vc_column_text]
1- Deport Nedir?
Deport İngilizce kökenli bir kelime olup Türkçe anlamı “sınır dışı etmektir”. Bulunduğu ülkenin vatandaşı olmayan ve herhangi bir neden yüzünden (suç vb.) kendi ülkesine ya da başka bir ülkeye hava yolu aracılığı ile yollanan kişilere, deporte ya da sınır dışı edilen yolcu denir. Deporte yolcular, kimi zaman bir güvenlik görevlisi eşliğinde, kimi zaman da tek başlarına uçağa biniş yaparlar. Vizeniz bittiyse ya da bulunduğun yurt dışında bulunduğunuz yerde yasalara karşı geldiyseniz deporte edilebilirsiniz. Deporte olmak, ileride de karşınıza çıkacak bir durum olduğu ve gelecekteki yurt dışı planlarınızı etkileyebileceği için bulunduğunuz ülkede her zaman kurallara uymanızı ve vize tarihlerine dikkat etmenizi öneririz. Vize aşımı nedeni ile bulunduğu ülkede kalmaya devam eden kişilere “overstay” tanımı yapılır. Overstay tespiti, deporte edilmenin ilk aşamasıdır. Bunun dışında politik gerekçeler ile de bir kişinin deporte edilme olasılığı mevcuttur. Tüm bu durumlar için deporte avukatlarından danışmanlık talep etmek en mantıklı yoldur. Deporte edilen yolcular, ikiye ayrılmaktadır: Depa ve Depu. Sınır dışı edilirken uçağa güvenlik görevlisi ile beraber binen yolculara depa, güvenlik görevlisi olmadan binen yolculara ise depu denmektedir. Depa, daha çok uçuş güvenliğini tehlikeye atabilecek yolcular için kullanılır. Bazı durumlarda yolcu kelepçeli bir şekilde de uçağa alınabilir. Deporte yolcuların seyahat masraflarını devlet karşılar.[/vc_column_text][vc_single_image image=”5109″ img_size=”full”][vc_column_text]
2- Deport Edilme Sebepleri Nelerdir?
Sınır dışı etme süreci, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun (YUKK) Yabancılar başlıklı İkinci Kısmının Sınır Dışı Etme başlıklı Dördüncü Bölümünde, 52 ila 60 ıncı maddeleri arasında düzenlenmiştir. Sınır Dışı Etme Kararı YUKK’nun 54 üncü maddesinde düzenlenen sebepleri ihlal edenler hakkında uygulanır. Kanunun açık lafzı gereği bu karar sadece valiliklerce alınabilir. Sınır dışı etme kararının değerlendirme ve karar aşaması en fazla 48 saat sürer.
2.1 Sınır Dışı Etme Kararı Alınacaklar
Kanunun 54 üncü maddesinde yer alan durumlardan birinin veya bir kaçının oluşması durumunda, YUKK’nun 55 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, valiliğin sınır dışı etme kararı alması zorunludur. Aşağıda sayılanlar YUKK’nun 54 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan kimseler olup haklarında sınır dışı etme kararı alınır.
a) 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler
b) Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar
c) Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar
ç) Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar
d) Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
e) Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler
f) İkamet izinleri iptal edilenler
g) İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler
ğ) Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler
h) Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler
ı) Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler
i) Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar
j) İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar
k)Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler.
Bu maddenin birinci fıkrasının (b), (d) ve (k) bentleri kapsamında oldukları değerlendirilen uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişiler hakkında uluslararası koruma işlemlerinin her aşamasında sınır dışı etme kararı alınabilir.
2.2 Sınır Dışı Etme Kararı Alınmayacaklar
54 üncü madde kapsamında olsalar dahi, aşağıdaki yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınmaz:
a) Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
b) Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler
c) Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar
ç) Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları
d) Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları
Birinci fıkra kapsamındaki değerlendirmeler, herkes için ayrı yapılır. Bu kişilerden, belli bir adreste ikamet etmeleri, istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları istenebilir.[/vc_column_text][vc_single_image image=”5110″ img_size=”full”][vc_column_text]
3- Deport Kaldırma İşlemleri
Kural olarak hakkında sınır dışı edilme kararı olan kişi, yani deport edilen yabancı, yurda giriş yasağı süresi dolmadan Türkiye’ye giriş yapamaz. Ancak bu durumun bazı istisnaları vardır. Yani her zaman bu sürelerin dolmasını beklemeye gerek yoktur.
Deport kaldırma işlemleri iki türlü olabilir. İlk olarak yabancı meşruhatlı vize almış olabilir. Bu vize ile hakkında verilen sınır dışı süresi dolmadan ülkeye giriş yapabilir. İkinci olarak da yabancı, hakkında verilen deport kararının iptalini idare mahkemesinden dava yolu ile talep edebilir. Şimdi bu iki yolu ayrıntıları ile anlatalım.
3.1 Meşruhatlı Vize Alarak Deport Kaldırma
Deport kararına rağmen Türkiye’ye yabancının giriş yapabilmesinin yollarından biri meşruhatlı vize alınmış olmasıdır. Hakkında deport kararı uygulanmış bir yabancı, evlilik dolayısıyla, eğitim – araştırma dolayısıyla, çalışma – tedavi dolayısıyla alacağı meşruhatlı vize sayesinde süresi dolmamış olmasına rağmen Türkiye’ye giriş yapabilir. Bu saydığımız vizelerin alınabilmesi için söz konusu sebeplere dayanak teşkil eden evraklar vize başvurusu sırasında belgelenmelidir. Aksi halde başvuru reddedilir.
Meşruhatlı vize davetiyesi başvurusunu uzmanı olmayan kişiler yaptığında genelde ret kararı gelmektedir. Bu işlemleri mutlaka daha önce çalışmış bir avukat ile yürütmeniz sağlıklı olacaktır.
Bazı kişilerin meşruhatlı vize talep etmeleri mümkün olmaz. Burada terör örgütü üyeliği ve devlet aleyhine faaliyet gösterme gibi nedenlerle sınır dışı edilme durumları kastedilmektedir. Bu kişiler meşruhatlı vize talep ederek ülkeye giremez ancak idare mahkemesinde deport kararının iptali talepli bir dava açmaları ve bu davanın başarıya ulaşması sonucunda deport kararı kaldırılır ve Türkiye’ye giriş yapabilirler.
3.2 Deport Kararına Karşı Dava Yolu
Deport kararına itiraz, dava yolu ile gerçekleştirilebilir. Deport kararı idarenin aldığı bir karar olması dolayısıyla idari işlem niteliğindedir. İdari işlemlerin iptali için idare mahkemesinde iptal davası açılmalıdır. İdarenin gerçekleştirdiği bütün iş ve işlemler yargı denetimine tabi tutulabilir. İdarenin bu işlemleri yargıya taşınmadığı müddetçe hukuka uygun kabul edilir.
Eğer bir yabancı hakkında deport kararı alınmışsa, kararı alan idare ilgili yabancıya veya bu yabancının yasal temsilcisine kararı gerekçeli olarak tebliğ eder.
Sınır dışı edilme kararı kendisine uygulanmak istenen yabancı bu çerçevede hakkında verilen deport kararının hukuka aykırı olduğunu iddia ederek idare mahkemesinde iptal davası açabilir. Burada sınırdışı etme kararına itiraz niteliğindeki bu davayı açabilmek için 7 günlük hak düşürücü süre söz konusudur. Deport kararının kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içinde bu davayı açmalıdır.
Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir. Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin vermiş olduğu karar kesindir.
Genel olarak bu karara karşı idare mahkemesinde açılan iptal davası deport işleminin uygulanmasını durdurur. Yani mahkeme bir karar verene kadar kişi sınır dışı edilemez ve Türkiye’de kalmaya devam edebilir. Ancak terör ve devlete karşı işlenen suçlar nedeniyle hakkında deport kararı verilen yabancı, yargılama devam ederken de sınır dışı edilebilir. Yabancı, hakkında deport kararı veren idarenin bulunduğu yer idare mahkemesinde dava açmalıdır.
4- Örnek Dava Dilekçesi
Yürütmenin Durdurulması Taleplidir
……… İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI’NA
DAVACI :
VEKİLİ : Av. İbrahim Yasin Kurt
KURT HUKUK LAW & CONSULTANCY – 0532 237 16 34
www.kurthukukdanismanlik.com
DAVALI : ………… VALİLİĞİ (İl Göç İdaresi Müdürlüğü)
DAVA KONUSU : …………… Valiliği tarafından davacı müvekkil hakkında tanzim edilen ………… tarihli ve ………. sayılı sınır dışı etme kararının öncelikle yürütmesinin durdurulması, akabinde iptali talebidir.
TEBLİĞ TARİHİ :
AÇIKLAMALAR :
1-) Davacı müvekkil Türkiye’ye yasal bir şekilde, kendine ait pasaportu ile giriş yapmıştır. Türkiye’de çocuk ve hasta bakıcılığı ile uğraşarak ailesinin ve kendisinin geçimini sağlamakta ve ………. yıldır Türkiye’de bulunmaktadır.
2-) ….. Emniyet Müdürlüğü ekiplerince yürütülen bir operasyon kapsamında …. pansiyonda yapılan arama sırasında müvekkilin pansiyona ait odaların birinde kaldığı tespit edilmiş ve …. Valiliği Göç İdaresi Müdürlüğü …/…/… tarihli ve …. sayılı kararıyla davacı müvekkilin “menfaat karşılığı fuhuş yapmak suretiyle geçimini meşru olmayan yollardan sağladığı” gerekçesiyle sınır dışı edilmesine karar vermiştir.
3-) Oysa davacı müvekkil olay tarihinde tamamen tesadüf eseri olarak bahse konu pansiyonda kalmaktadır. Aslında olayda büyük bir yanlış anlaşılma sözkonusudur. Davacı müvekkilin …….. uyruklu olmasının ve buna bağlı olarak fuhuş yaptığı ön yargısının yaygın olması sebebiyle bu karar verilmiş olup müvekkilin fuhuş yaptığına ilişkin hiçbir bilgi-belge yada somut bulgu-delil veya en azından bir şikayet yada iddia bile yoktur.
4-) Sınır dışı kararı doğru olmayıp fuhuş yaptığı gerekçesiyle ülkesine geri gönderilmesi hâlinde toplumsal baskı nedeniyle yaşamı tehlikeye düşebilecek olan müvekkil hakkında verilen sınır dışı edilme işleminin iptaline karar verilmesini sağlamak üzere işbu davayı açmak zorunluluğumuz doğmuştur.
HUKUKİ NEDENLER : 6458 S. K. m. 52, 53, 54, 55, 57, 58, 59, 60, HMK ve ilgili mevzuat
HUKUKİ DELİLLER : Kimlik bilgileri ve çalışılan işi kanıtlayan belgeler, …/…/… tarihli Valilik iptal kararı, her türlü yasal delil
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda açıkladığımız nedenlerle davacı müvekkilin haksız olan sınır dışı edilme işleminin uygulanması durumunda telafisi güç ve imkansız zararlar doğacağından öncelikle YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA, dava soucunda ise IPTALINE karar verilmesini, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederim. …/…/…
Davacı Vekili
Av. İbrahim Yasin Kurt
KURT HUKUK LAW & CONSULTANCY – 0532 237 16 34
www.kurthukukdanismanlik.com
5- Sonuç
Yukarıda deport kararı ve kaldırılması ile ilgili önemli noktaları açıkladık. Deport kararı verilirken uygulamada pek çok hukuka aykırılık olması mümkündür. Kararın verilme gerekçelerinden uygulanmasına kadar her aşamada hukuka aykırılık olabilir. Deport kararı verildikten sonra ise kaldırılması için verilen süre çok kısıtlıdır. Bir yabancının Türk hukukundaki kanun ve uygulamaya ilişkin detaylara hakim olması beklenemeyeceğinden uzman bir avukat yardımından faydalanması süreleri kaçırmamanız ve başvurunuzun etkili olması açısından çok önemlidir. Deport nasıl kaldırılır, deport sebepleri nelerdir, deport kararı verilemeyecek haller neler gibi sorularınız ve hukuki talepleriniz için bu konuda uzman avukatlarımızla iletişime geçebilirsiniz.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]