Kod 29 İle İşten Çıkarma Ne Demektir?
Pandemi döneminde birçok sınırlamalar getirilmiştir. İşçi çıkarma yasağı da bu sınırlamalardan biridir. Getirilen sınırlamaların istisnaları da bulunmaktadır. Pandemi döneminde işten çıkarma yasağının istisnası olarak 4857 sayılı İş Kanununun 25/2 Maddesinde belirtilen “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” sebebiyle işçinin işten çıkarılmasıdır. Yani işverenler pandemi döneminde iş kanunu 25/2’ye dayanarak işçileri işten çıkartabileceklerdir. İşverenler bu istisnadan faydalanabilmek için kötü niyetli olarak işçileri işten çıkarmaktadır. İşveren, iş akdini feshettiği işçiler için Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirim yapmak zorundadır.
Bunu yaparken işçiyi hangi gerekçe ile işten çıkardığını bir kod numarasıyla işaretlemektedir. 29 kodu, “İşveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile iş akdinin feshi” anlamına gelmektedir. Bu kodun anlamı, işçinin işini kendinden kaynaklı sebeplerle kaybettiği şeklindedir. İşveren bu kod ile işçisini çıkardığında, işçinin iş sözleşmesini ahlak ve iyi niyet kurallarına uymadığı gerekçesiyle feshettiğini ifade etmektedir. Hâl böyle olunca işçilerin işsizlik maaşına veya kıdem tazminatı hak kazanmaları da mümkün olmamaktadır. Aynı zamanda bu kod işçilerin çalışma geçmişine bir leke olarak işlenmektedir.
Pandemi döneminde birçok işçi maalesef Kod 29 ile işten çıkarılıp tazminatlarını alamama durumu ile karşı karşıya kalmışlardır. Kimi işverenlerin, işçilerin tazminatlarını ödemelerine rağmen işten çıkarma yasağı sebebiyle işçiyi Kod 29 ile işten çıkardığı görülmektedir. Her iki durumda da mağdur olan ve hakkını eksik alan taraf işçi olmaktadır. İşverenler bu kod 29 silahını işçilerin üzerinde bir baskı aracı olarak kullanmaktadır. Açıklanan son verilere göre 2020 yılında 176.662 işçi, Kod 29 ile işinden edilmiştir.
Bilinmelidir ki işçilerin, işverenlerin bu kötü niyetli davranışlarına karşı başvurabilecekleri hukuki yollar mevcuttur.