İş Davalarında Tazminat Nasıl Hesaplanır?
İş Kanunu uyarınca işçi ve işveren arasındaki sözleşmenin sona erme biçimine göre tarafların tazminat yükümlülüğü doğmaktadır. Uygulamaya bakıldığında, 1.derece mahkemeler SGK kayıtlarının getirtilmesini, şahsın özlük dosyası bordro ve yıllık izin çizelgelerini, puantaj kayıtlarının istenilmesine, emsal ücret araştırması yapılmasına, tanıkların dinlenmesine, banka hesap hareketlerinin celp edilmesine karar vermekte olup daha sonrasında işçinin işçilik alacaklarının hesaplanabilmesi için dosyayı bilirkişiye tevdii etmektedirler.
Tazminat Hesaplamasına Esas Olan Unsurlar
İl derece mahkemesi önüne gelen uyuşmazlıkta, davacı işçinin hak kazandığını iddia ettiği tazminat alacaklarının hesaplanmasında önemli iki unsur vardır: Hizmet Süresinin Tespiti ve İşçinin Kazandığı Ücret.
A-Hizmet Süresi
Eğer hizmet süresi taraflar arasında çekişmeli ise; SGK kayıtları ve varsa hizmet sözleşmesi dikkate alınmaktadır. İşe giriş bildirgesi ve işten ayrılış bildirgesi incelenerek değerlendirme yapılır. İşe giriş bildirgesi imzalı değil ya da imzaya itiraz var ise buna göre inceleme yapılır. İşçiyle birlikte aynı işyerinde bordrolu çalışan tanıklar var ise ve işçinin dediğini doğrular mahiyette ise SGK kayıtları dikkate alınmaz, tanık ifadelerindeki tarih dikkate alınır.
B-Ücret
Ücret iki kapsamda incelenip tespit edilmektedir: Temel Ücret ve Ek Ücret.
a)Temel Ücret dahilinde yer alan brüt ücret; işçiye günlük 7,5 saat karşılığında işveren tarafından ödenen tutardır. Aylık net ücret ise; brüt ücret üzerinden SGK primleri, vergiler düşüldükten sonra işçiye ödenen miktarı ifade etmektedir
b)Ek ücret ise; temel ücrete ek olarak yapılan ikramiye, yol, yemek, devamlılık arz eden prim, bayram parası, çocuk ve kira yardımı veya para ile ölçülebilen menfaatleri ifade etmektedir.
Temel ücrete, ek ücretlerin eklenmesiyle bulunan ücrete; Giydirilmiş Ücret denilmektedir.
İş hukukunu ilgilendiren tazminatlar söz konusu olduğunda giydirilmiş ücretler dikkate alınmaktadır.
-Asgari Geçim İndirimi ücretin eki niteliğinde değildir. AGİ, vergi iadesi denilen bir geri ödeme yardımıdır.
-Huzur hakkı ücret niteliğinde değildir.